Làm sao để NGƯỜI GIỎI chịu DẠY MÌNH? Kinh nghiệm học hỏi!
Chào các bạn, Lucas đây!
Hôm nay, trong chuyên mục “Chia sẻ” quen thuộc, mình muốn giới thiệu đến các bạn một video khá thú vị mà mình tình cờ xem được. Video này của anh Dưa Leo (ADL) bàn về một chủ đề mà có lẽ nhiều bạn, đặc biệt là những người mới bước chân vào ngành hoặc đang tìm kiếm sự hướng dẫn cho con đường sự nghiệp của mình, rất quan tâm: “Làm sao để NGƯỜI GIỎI chịu DẠY MÌNH?“
Trước khi đi vào chi tiết, mình cũng xin chia sẻ thẳng thắn rằng, cá nhân Lucas không phải lúc nào cũng đồng tình với tất cả quan điểm của anh Dưa Leo, và đôi khi phong cách truyền tải thông tin “đi thẳng vào lòng người” của anh ấy cũng khiến mình cảm thấy hơi… “sốc nhẹ”. Tuy nhiên, mình tin rằng việc tiếp cận nhiều luồng ý kiến, nhiều “cách nhìn” khác nhau sẽ giúp chúng ta có cái nhìn đa chiều và tự rút ra được những bài học giá trị cho riêng mình. Vì vậy, hãy xem video này như một nguồn tham khảo để cùng chiêm nghiệm nhé.
Mục lục
Các bạn có thể xem video tại đây: Làm thế nào để NGƯỜI GIỎI chịu DẠY MÌNH – YouTube
Sau khi xem video, có một vài ý chính mà Lucas thấy khá tâm đắc và muốn chia sẻ thêm góc nhìn của mình, đặc biệt là những kinh nghiệm học hỏi quý giá:
Kinh nghiệm học hỏi đầu tiên: Phải xác định ai là “NGƯỜI GIỎI” và bạn muốn học gì từ họ?
Anh Dưa Leo nhấn mạnh rằng, trước tiên, bạn phải có một bộ tiêu chí “thế nào là giỏi” của riêng mình. Điều này cực kỳ quan trọng. “Giỏi” là một khái niệm rất rộng. Có người giỏi về kỹ thuật chuyên sâu, có người giỏi về quản lý đội nhóm, người khác lại giỏi về tư duy sản phẩm hoặc khả năng giao tiếp, truyền đạt.
Lucas hoàn toàn đồng ý với điểm này. Bạn không thể cứ thấy ai đó “có vẻ giỏi” là lao vào xin học mà không biết mình thực sự cần gì. Hãy xác định rõ ràng:
- Bạn muốn học kỹ năng cụ thể nào? (Ví dụ: Lập trình Python, thiết kế UI/UX, quản lý dự án Agile,…)
- Người bạn nhắm đến có thực sự giỏi và có kinh nghiệm trong lĩnh vực đó không? (Tìm hiểu qua sản phẩm họ làm, chia sẻ của họ, hoặc nhận xét từ những người khác).
- Phong cách làm việc, chia sẻ của họ có phù hợp với bạn không?
Chỉ khi xác định rõ những điều này, bạn mới tìm được “đúng thầy” để học “đúng thứ” mình cần, tránh lãng phí thời gian và công sức của cả hai bên. Như Steve Jobs từng nói, “Your time is limited, so don’t waste it living someone else’s life.” (Thời gian của bạn là có hạn, đừng lãng phí nó để sống cuộc đời của người khác). Hãy tập trung vào con đường của riêng bạn.
Cách tiếp cận người giỏi để học hỏi: “Không có gì là miễn phí” – Một sự thật rất “đời” nhưng rất đúng
Để nhận được sự chỉ dạy từ người khác, đặc biệt là những người giỏi và bận rộn, bạn cần phải đầu tư cho việc học hỏi. Anh Dưa Leo đề cập khá thẳng thắn điều này, và Lucas thấy nó phản ánh đúng thực tế. Sự đầu tư ở đây có thể là công sức, thời gian, sự chân thành, sự tôn trọng, và đôi khi, cả tiền bạc hoặc những “giá trị trao đổi” khác.
Nghe có vẻ thực dụng, nhưng đó là quy luật tự nhiên. Thời gian và kinh nghiệm của người giỏi là tài sản quý giá. Họ sẽ không sẵn sàng chia sẻ nếu không thấy được sự nghiêm túc, nỗ lực, hoặc một lợi ích nào đó (dù là vật chất hay tinh thần) từ phía bạn. Như ông bà ta vẫn nói, “Có qua có lại mới toại lòng nhau.”
Đoạn Lucas tâm đắc nhất là đoạn nói về “nhan sắc”. Nhưng nói nhỏ thôi, không nên đào sâu vấn đề này ở đây.
Điều này không có nghĩa là bạn phải “mua” kiến thức bằng mọi giá. Đôi khi, chỉ cần bạn thể hiện sự ham học hỏi thực sự, đã tự tìm tòi nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đặt câu hỏi, hoặc sẵn sàng giúp đỡ họ những việc nhỏ nhặt trong khả năng của mình, đó cũng là một cách tiếp cận người giỏi để học hỏi rất ý nghĩa. Sự chân thành và nỗ lực của bạn sẽ là “đồng tiền” có giá trị nhất cho sự đầu tư này.
Người thầy chỉ là chất xúc tác, BẠN phải tự bước đi
Đây có lẽ là điểm Lucas tâm đắc nhất và luôn muốn nhấn mạnh với các bạn trẻ. Người thầy, người hướng dẫn giỏi (hay còn gọi là mentor) giống như một chất xúc tác cực kỳ quan trọng, họ có thể:
- Chỉ cho bạn con đường ngắn hơn, hiệu quả hơn.
- Giúp bạn tránh những sai lầm phổ biến.
- Truyền cảm hứng và động lực cho bạn.
- Chia sẻ những kiến thức, phương pháp mà họ đã tích lũy được sau nhiều năm.
Tuy nhiên, có một thứ mà không một người thầy nào, dù giỏi đến đâu, có thể làm thay bạn: đó là trải nghiệm và tự mình “ngộ” ra chân lý. Họ có thể kể cho bạn nghe về 15 năm kinh nghiệm của họ, nhưng họ không thể “cho” bạn 15 năm kinh nghiệm đó. Cảm giác “à há, ra là vậy!” sau nhiều đêm trăn trở, niềm vui khi tự tay giải quyết một vấn đề hóc búa, đó là những thứ bạn phải tự mình trải qua, tự mình chiêm nghiệm.
Giống như Đức Phật có thể chỉ dạy con đường tu đạo, các phương pháp thiền định, nhưng Ngài không thể chia sẻ cảm giác “đắc đạo” cho bất kỳ ai. Mỗi người phải tự mình bước đi trên con đường đó, tự mình chứng ngộ.
Vì vậy, hãy trân trọng những người thầy, người đi trước đã dìu dắt bạn. Nhưng đồng thời, hãy nhớ rằng vai trò của bạn mới là quyết định. Hãy chủ động học hỏi, kiên trì rèn luyện, và dũng cảm bước đi trên đôi chân của mình. Bill Gates cũng từng nói: “It’s fine to celebrate success but it is more important to heed the lessons of failure.” Chính những lần tự mình vấp ngã và đứng dậy mới tạo nên kinh nghiệm và sự trưởng thành thực sự.
Lời kết của Lucas
Kinh nghiệm học hỏi từ người giỏi là một con đường tuyệt vời để phát triển bản thân. Nhưng để “người giỏi chịu dạy mình” đòi hỏi sự khéo léo, chân thành và nỗ lực không ngừng từ chính bạn. Hãy xem video của anh Dưa Leo với một tâm thế cởi mở, chắt lọc những gì phù hợp, và quan trọng nhất là hãy bắt tay vào hành động.
Tóm lại, kinh nghiệm học hỏi từ người giỏi đòi hỏi sự chủ động trong cách tiếp cận người giỏi để học hỏi và một sự đầu tư cho việc học hỏi đúng đắn từ phía bạn.
Chúc các bạn tìm được những người thầy tận tâm và gặt hái được nhiều thành công trên hành trình của mình! Đừng ngần ngại chia sẻ suy nghĩ của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé.