Hiểu rõ bản chất vấn đề - phương pháp để tiến xa trong ngành CNTT

“Chào anh em ‘coder’ và những ‘đồng nghiệp’ đang ‘chinh chiến’ trên mặt trận công nghệ thông tin! Lucas ‘lên sóng’ với một ‘chiêu thức’ mà mình tin là ‘vô địch’ để anh em ‘bứt phá’ và ‘tiến xa’ trong cái ngành ‘vừa khó vừa dễ’ này: ‘Hiểu rõ bản chất vấn đề – phương pháp để tiến xa trong ngành CNTT’. Nghe có vẻ ‘sáo rỗng’ nhưng đây thực sự là ‘kim chỉ nam’ giúp anh em không chỉ ‘giải quyết’ công việc mà còn ‘làm chủ’ nó đó! Sau 20 năm ‘lăn lộn’, mình ‘ngộ’ ra rằng, ‘code’ hay đến mấy mà không hiểu ‘tại sao’ mình lại code như vậy thì cũng khó mà ‘lên đỉnh’ được.

Trong cái ‘vòng xoáy’ công nghệ thay đổi chóng mặt, với hàng tá ngôn ngữ, framework, thư viện mới ra đời mỗi ngày, nhiều anh em có xu hướng ‘chạy theo’ những cái ‘hot trend’ mà quên đi việc ‘dừng lại’ để ‘thấu hiểu’ những vấn đề cốt lõi. Chúng ta thường vội vàng tìm kiếm ‘giải pháp’ trên Stack Overflow hay ‘copy-paste’ những đoạn code mẫu mà ít khi tự hỏi: ‘Vấn đề thực sự ở đây là gì?’, ‘Nguyên nhân sâu xa của nó là gì?’, và ‘Liệu có cách tiếp cận nào tốt hơn không?’.

‘Hiểu rõ bản chất’ – Bước đệm vững chắc:

Khi anh em thực sự ‘đầu tư’ thời gian để ‘mổ xẻ’ và ‘phân tích’ vấn đề một cách cặn kẽ, anh em sẽ có được những lợi ích ‘không ngờ’:

Giải quyết vấn đề một cách ‘triệt để’: Thay vì chỉ ‘chữa cháy’ những triệu chứng bề ngoài, việc hiểu rõ ‘gốc rễ’ của vấn đề giúp anh em đưa ra những giải pháp ‘bền vững’ và ‘hiệu quả’ hơn. Anh em sẽ không phải ‘đau đầu’ với những lỗi ‘tái đi tái lại’.
Tư duy ‘logic’ và ‘hệ thống’ hơn: Quá trình phân tích vấn đề giúp anh em rèn luyện khả năng tư duy ‘logic’, nhìn nhận các yếu tố liên quan và hiểu được cách chúng ‘tương tác’ với nhau trong một hệ thống lớn.
Đưa ra những quyết định ‘sáng suốt’: Khi hiểu rõ ‘bối cảnh’ và ‘nguyên nhân’ của vấn đề, anh em sẽ có cơ sở vững chắc để đưa ra những lựa chọn kỹ thuật ‘phù hợp’ và ‘tối ưu’ nhất.
Học hỏi và phát triển ‘bền vững’: Việc ‘tự mình’ tìm hiểu và giải quyết vấn đề giúp anh em ‘thấm nhuần’ kiến thức một cách sâu sắc hơn. Anh em sẽ không chỉ ‘biết’ mà còn ‘hiểu’ và có khả năng áp dụng kiến thức đó vào những tình huống khác.
Trở thành một ‘chuyên gia’ đáng tin cậy: Những người có khả năng ‘hiểu thấu’ vấn đề luôn được đồng nghiệp và cấp trên ‘trọng dụng’. Họ không chỉ là người ‘thực thi’ mà còn là người ‘tư vấn’ và đưa ra những ‘giải pháp’ mang tính ‘chiến lược’.

Phương pháp ‘thấu hiểu’:

Vậy làm thế nào để ‘rèn luyện’ cái ‘skill’ ‘hiểu rõ bản chất’ này? Dưới đây là một vài ‘bí kíp’ mà mình đã ‘lượm lặt’ được sau nhiều năm ‘chinh chiến’:

Đừng vội vàng ‘code’: Khi nhận một task hay gặp một vấn đề, hãy dành thời gian ‘đọc kỹ’ yêu cầu, ‘phân tích’ các khía cạnh liên quan và ‘đặt câu hỏi’ nếu có bất kỳ điều gì chưa rõ ràng.
Chia nhỏ vấn đề: Những vấn đề phức tạp thường khó giải quyết nếu nhìn một cách tổng thể. Hãy chia nhỏ chúng thành những phần nhỏ hơn, dễ quản lý và giải quyết từng phần một.
Tìm hiểu ‘nguyên nhân gốc rễ’: Đừng dừng lại ở những triệu chứng bề ngoài. Hãy ‘đào sâu’ để tìm ra ‘nguyên nhân’ thực sự gây ra vấn đề. Sử dụng các công cụ ‘debug’, đọc log, và đặt những câu hỏi ‘tại sao’ liên tục.
Tham khảo nhiều nguồn: Đừng chỉ dựa vào một nguồn thông tin duy nhất. Hãy đọc tài liệu chính thức, tham khảo ý kiến của đồng nghiệp, tìm kiếm trên các diễn đàn uy tín để có được cái nhìn ‘đa chiều’ về vấn đề.
Thử nghiệm và quan sát: Đôi khi, cách tốt nhất để hiểu rõ vấn đề là ‘thực nghiệm’. Hãy thử những giải pháp khác nhau và quan sát kết quả để hiểu được ‘cơ chế’ hoạt động của hệ thống.
Ghi lại quá trình: Viết nhật ký về quá trình phân tích và giải quyết vấn đề giúp anh em hệ thống lại kiến thức và rút ra những bài học kinh nghiệm cho những lần sau.

Lời kết:

Trong một ngành công nghiệp mà sự thay đổi là ‘hằng số’, việc ‘chạy theo’ công nghệ mới là điều cần thiết. Tuy nhiên, đừng quên ‘dừng lại’ để ‘thấu hiểu’ những ‘nguyên lý’ cơ bản và ‘bản chất’ của những vấn đề mà anh em đang đối mặt. Khả năng ‘hiểu rõ bản chất’ sẽ là ‘vũ khí’ mạnh mẽ nhất giúp anh em ‘tiến xa’ và trở thành những ‘chuyên gia’ thực thụ trong lĩnh vực công nghệ thông tin đầy tiềm năng này. Hãy nhớ rằng, ‘biết’ thì chỉ là ‘bước đầu’, ‘hiểu’ mới là ‘chìa khóa’ của sự ‘thành công’ bền vững!” 😉